آخرین ملاقاتش عمومی اش چند هفته پس از محاصره منزل او بود، او مردم و اصحاب رسول خدا- صلى الله علیه وسلم – را به اجتماعی عمومی دعوت نمود، که در پیشاپیش آنها حضرت علی و طلحه و زبیر- رضی الله عنهم – قرار داشتند، و همه مردم صلح طلب مقیم مدینه و حتی سبأیانی که مدینه را در محاصره و اشغال خود داشتند، در آن شرکت نمودند.

وقتی همه جمع شده و بر روی زمین نشستند، حضرت عثمان- رضی الله عنه – برخاست و گفت : «خداوند به این سبب دنیا را در اختیار شما قرار داده تا به وسیله آن سعادت آخرت را بجویید! و آن را در اختیارتان ننهاده تا دو دستی به آن بچسبید! زیرا به درستی این جهان رفتنی و تمام شدنی است و جهان دیگر ماندنی و ابدی است، دنیای فانی شما را فریب ندهد و خوار نکند! و آنگونه به خود مشغول ندارد که دنیای دیگری را به دست فراموشی بسپارید! آنچه را که ماندنی است بر آنچه که رفتنی است برتری دهید! زیرا به راستی از دنیا خواهید بُرید و به سوی خدای متعال خواهید رفت.

تقوا و پرهیزکاری را پیشه خویش کنید، زیرا تقوا و پرهیزکاری شما را از خشم و انتقام او مصون خواهد داشت! با جماعت اهل ایمان همراه باشید و به صورت دسته های پراکنده درنیایید! زیرا خداوند متعال می فرماید :

«…وَاذْکُرُواْ نِعْمَتَ اللّهِ عَلَیْکُمْ إِذْ کُنتُمْ أَعْدَاء فَأَلَّفَ بَیْنَ قُلُوبِکُمْ فَأَصْبَحْتُم بِنِعْمَتِهِ إِخْوَاناً »(آل عمران : ۱۰۳)

«…نعمت خداوند را بر خود به یاد آورید، آنگاه که دشمن یکدیگر بودید، و خداوند دل های شما را بهم پیوند داد و الفت بخشید و در پرتو نعمت او به صورت برادر هم درآمدید!.»

حضرت عثمان در ادامه سخنان خود گفت :

«مردم مدینه! شما را به خداوند می سپارم و از او می خواهم که خلیفه پس از من را توفیق عطا فرماید که به بهترین وجه کار خود را انجام دهد! من از امروز نزد کسی نخواهم رفت و در خانه خویش خواهم ماند، تا خداوند خود سرنوشت مرا رقم بزند! و این خوارج شورشی را همچنان در جلو منزل خود ناامید خواهم نمود و هیچ خواسته های از خواسته ای نامشروع آنها را برآورده نخواهم کرد. خواسته هایی که به ضرر دین و دنیای شما تمام خواهند شد، تا اینکه خداوند بر اساس آنچه که دوست می دارد، اراده اش را عملی نماید!(۱)»

منبع:خلفای راشدین از خلافت تا شهادت/تحقیق و تحلیلی کارشناسانه از رویدادهای عصر خلفای راشدین/تألیف :دکتر صلاح عبدالفتاح الخالدی

(۱) – تاریخ طبری : ج ۴ ص ۳۸۴ – ۳۸۵